Izvor: Дневник 07.06.2011 19:43

Vazda se iz ove države više odlazilo nego što se u nju dolazilo. Trubuhom za kruhom odlazi se decenijama. Oko četiri miliona Srba danas živi van Srbije.

Rađa se već treća generacija naslednika koja ili uopšte ne znaju srpski jezik ili ga tek natucaju. O mentalitetu onih koji su otišli i njihovih sadašnjih potomaka rođenih u tuđini ne treba ni govoriti.

Ipak, ma koliko se naši u dijaspori integrisali u države u koje su otišli i proveli ceo vek nostalgija za zavičajem nikad ne izbledi. Dokaz za to je da trenutno postoji više od 1.000 srpskih organizacija i da skoro nema nijedne zemlje u kojoj živi značajan broj Srba a da nema organizovanog oblika njihovog okupljanja bez obzira da li su osnov okupljanja kulturne i sportske manifestacije, negovanje pravoslavne vere, učenje srpskog jezika ili stvaranje uslova za bolju ekonomsku saradnju.

 
Prema rečima Srđana Srećkovića, ministra za dijasporu, najviše srpskih organhizacija ima u regionu i evropskim zemljama a najmanje u Latinskoj Americi i Africi, ali ima ih i tamo.

Najviše, što je i sasvim logično, sprskih udruženja ima u regionu. Ministar ističe da mnoga udruženja imaju i svoje pododbore i kao primer navodi "Prosvetu", srpsko društvo u Hrvatskoj, Srpske samouprave u Mađarskoj ili Savez Srba u Rumuniji koji postoje i deluju u svim naseljima gde Srbi žive.

Ministar Srećković kaže da su prva društva srpske dijaspore osnovana u 19. veku, a da je poslednje registrovano ove godine u Španiji, gde je na inicijativu nekoliko stotina srpskih iseljenika prošlog meseca osnovano Udruženje Srba u Španiji.

Prvi registrovani Srbin koji je došao u Ameriku 1815. godine bio je Đorđe Fišer. Osnivač prvog južnoslovenskog društva "Slavonik" i srpske crkve "Sveti Nikola" bio je Boža Gojsović koji je 1869. godine sa Korduna došao u Džonstaun u Pensilvaniji u kojoj je sredinom 19. veka živelo 1.000 Srba.

 

Kako kaže ministar, najstarija srpska organizacija u istoriji iseljeništva u Americi je Srpska narodna odbranu koju su 1906. godine osnovali Jovan Dučić i Mihailo Pupin, koji je bio i njen prvi predsednik. Zahvaljujući njihovom ugledu veliki broj srpskih iseljenika učlanio se u ovu organizaciju koja i danas postoji i aktivno okuplja nekoliko hiljada Srba. Dučić je tokom Prvog svetskog rata preko Srpske narodne odbrane organizovao i dolazak više od 16.000 vojnika dobrovoljaca iz Amerike u Srbiju.

Kao posebno zanimljive primere organizovanja srpske dijaspore Srećković navodi one u Parizu, Budimpešti i Beču. U Francuskoj je već 1882. godine registrovana veća grupa doseljenika sa naših prostora, a među njima je bio i Nikola Tesla, koji se zaposlio u Edisonovoj kontinentalnoj kompaniji u Parizu gde je izradio prvi model indukcionog motora. Danas, kako kaže Srećković, srpska zajednica u Parizu okuplja 43 kluba i udruženja u okviru kojih postoji nekoliko humanitarnih srpskih organizacija.

Sve veći broj Srba živi u Ujedinjenim Arapskim Emiratima i oni polako počinju da se organizuju i međusobno sarađuju, a nedavno je formirano i Udruženje Srba u Bugarskoj, Irskoj, na Islandu. Najviše udruženja ima u Nemačkoj, Austriji, SAD, Kanadi, Australiji, Švajcarskoj, Švedskoj, Danskoj, Rumuniji, Italiji…

Koliko je važno da država počne da pomaže dijaspori u njenom okupljanju, ukoliko želi da s njom ustane u vezi, svedoči i podatak da je sve više onih koji planiraju ili bar žele da odu u inostranstvo. Naime, oko 40 odsto mladih u Srbiji razmišlja o radu inostranstvu pravdajući to ne samo višim standardom, već i boljim obrazovanjem.

Svake godine nekoliko hiljada ljudi napusti Srbiju, a ukidanje vize svakako je doprinelo da i oni kojima je ranije dobijanje papira bilo otežano imaju šansu da odu iz Srbije.